بررسی مفهوم «نقش جنسیتی» در دیدگاه آمنه ودود با رویکرد اجتهادی-کلامی

آمنه ودود[1] یکی از نظریه‌پردازان فمینیسم اسلامی است که طرفدار بازخوانی متون مقدس درباره‌ی زنان است و با رویکرد هرمنوتیکی و فمینیستی قرآن را تفسیر کرده است. یکی از مفاهیمی که ودود به آن توجه داشته، مفهوم «نقش جنسیتی» است. تفسیر ودود از این مفهوم در دو اثر او نخست در سال 1999 در کتاب قرآن و زن؛ بازخوانی متن مقدس از منظر یک زن و سپس در سال 2015 در مقاله‌ای در کتاب Men in Chargeبیان شده است. ودود در تفسیر اولیه‌ی خود، مفهوم نقش جنسیتی را ذیل آیه‌ی 34 سوره‌ی نساء بررسی می­کند. او تأکید می‌کند که هیچ نقش تعریف‌شده و دائمی در قرآن برای زنان و مردان بیان نشده است. از سوی دیگر، نظام سلسله مراتبی شیطانی قوامیت را تعریف می‌کند که مخل ارتباط مستقیم خدا و زن است. تفسیر ودود را می­توان مطابق رویکرد تفسیری اجتهادی- کلامی نقد و بررسی کرد. طبق رویکرد منتقدین، قوامیت منطبق بر تفاوت‌های طبیعی زن و مرد است و منظور از آن ارزش‌گذاری ذاتی مرد نسبت به زن نیست. [1]. Amina Wadud